Słownik IT Primotly: Wszystkie techniczne terminy, które powinieneś znać

Świat IT pełen jest akronimów, specjalistycznych terminów i żargonu używanego przez programistów i zespoły pracujące nad produktami cyfrowymi. Dlatego przygotowaliśmy obszerny słowniczek, dzięki któremu programiści, członkowie zespołu, młodzi ludzie poszukujący pracy w IT, a przede wszystkim klienci, będą mogli lepiej się zrozumieć.

Metoda badawcza, która pozwala zobaczyć, jaki rodzaj produktu lub treści będzie najlepszy dla użytkownika. Polega na porównaniu dwóch wersji strony internetowej w celu wybrania wersji, która lepiej spełnia konkretne założenia. Testy A/B sprawdzają, którym elementom interfejsu użytkownik poświęca więcej czasu lub z których chętniej korzysta. Można dokonywać porównań między aktualnie funkcjonującą wersją serwisu a wersjami alternatywnymi.

Dziedzina wiedzy dotycząca interakcji człowiek-komputer, zajmująca się problematyką tworzenia usług i serwisów internetowych dostępnych dla jak najszerszego grona odbiorców, ze szczególnym uwzględnieniem osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym (np. osób niepełnosprawnych).

Agile to iteracyjne podejście do tworzenia oprogramowania, które pomaga redukować pojawiające się problemy i szybciej dostarczać gotowy produkt. Samozarządzające zespoły Agile wykonują pracę etapami. Wymagania, plany i wyniki są przechodzą ciągłą ocenę, co pozwala na szybszą reakcję na zmiany, które ewoluują w trakcie procesu.

Algorytm to „przepis” na wykonanie jakiegoś zadania. Jest to sekwencja kroków, które należy wykonać we właściwej kolejności, aby uzyskać oczekiwany rezultat. Zdefiniowany algorytm można napisać w różnych językach programowania. Algorytmy pomagają uporządkować strukturę produktu cyfrowego i opisać jego funkcjonalności.

AWS to najpopularniejsza i najbardziej rozwinięta platforma chmurowa, która zapewnia moc obliczeniową, pamięć masowa, bazy danych, sztuczną inteligencję, blockchain, aplikacje i wiele więcej. Obecnie oferuje ponad 160 usług dostępnych przez Internet w modelu Pay-As-You-Go.

Angular to kompleksowy framework opracowany przez Google do projektowania i tworzenia aplikacji o wysokiej wydajności. Dostarcza programiście zestaw gotowych narzędzi i rozwiązań, które można modyfikować lub uzupełniać swoim kodem.

Interfejsy programowania aplikacji umożliwiają aplikacjom łączenie się i komunikację z oddzielnymi systemami. Integracja API umożliwia rozszerzenie funkcjonalności produktów cyfrowych o dane z zewnętrznych źródeł. Dzięki interfejsom API programiści mogą budować interakcje między aplikacjami, z których użytkownicy korzystają na co dzień.

Aplikacja to program komputerowy, który wykonuje określone zadania. Może to być dowolny samodzielny program lub element pakietu oprogramowania, który nie jest klasyfikowany jako oprogramowanie systemowe i użytkowe. Możemy podzielić je na kilka kategorii:

Aplikacja internetowa

Aplikacje internetowe (webowe) są uruchamiane z poziomu przeglądarki internetowej. Zwykle wymagają stałego dostępu do Internetu. W przeciwieństwie do aplikacji desktopowych i aplikacji mobilnych, nie trzeba ich instalować na urządzeniu użytkownika.

Aplikacja komputerowa

Aplikacja komputerowa lub desktopowa to program, który można uruchomić na komputerze w celu wykonania określonego zadania przez użytkownika końcowego. W przeciwieństwie do aplikacji internetowej (webowej), nie otwiera się jej w przeglądarce internetowej.

Aplikacja mobilna

Ogólna nazwa oprogramowania działającego na urządzeniach przenośnych, takich jak smartfony i tablety.

Aplikacja natywna

Aplikacja natywna to oprogramowanie przeznaczone dla określonego urządzenia lub systemu operacyjnego.

Back-end to wszystko na serwerze, do którego użytkownik nie ma bezpośredniego dostępu. Back-end jest ukryty za front-endem (czyli tym, co działa po stronie użytkownika) i zarządza całym systemem danej aplikacji lub serwisu.

Programista back-end specjalizuje się w tworzeniu silnika aplikacji lub strony internetowej oraz dbaniu o bazę danych i stronę serwerową.

Baza danych to zbiór danych przechowywanych według określonych reguł. Są ustrukturyzowane, co ułatwia ich obróbkę. Baza danych jest zwykle kontrolowana przez system zarządzania bazą danych (DBMS – database management system). Dane, DBMS i powiązane aplikacje tworzą razem system bazy danych.

Technika nawigacji stosowana w interfejsach użytkownika w celu zwiększenia ich użyteczności. Jego celem jest umożliwienie użytkownikom śledzenia ich bieżącej lokalizacji na stronie internetowej lub w aplikacji.

Bug (czyli błąd) w oprogramowaniu uniemożliwia jego poprawne działanie. Może powodować drobne niedogodności lub całkowicie uniemożliwić uruchomienie aplikacji (taki błąd nazywany jest krytycznym). Bug zwykle wynika z błędu ludzkiego na jednym z etapów tworzenia oprogramowania (czasami także na etapie projektowania).

Model partnerski, w którym kompletny zespół odpowiednich specjalistów projektuje i rozwija gotowe platformy internetowe, aplikacje lub niestandardowe rozwiązania programistyczne, które odpowiadają potrzebom klienta.

Cache przechowuje często używane dane. Umożliwia to bardzo szybki dostęp do nich. Niektóre pliki pobrane z serwera zapisywane są na dysku komputera. Zmniejsza to ilość danych do pobrania, a aplikacja lub strona ładuje się szybciej.

Nowoczesna technologia informatyczna służąca do przetwarzania i przechowywania danych, które nie są przechowywane na dyskach komputerów, ale na serwerach poza siecią lokalną, w tzw. chmurze. Zasoby są dostarczane szybko (na żądanie) przy minimalnym wysiłku związanym z zarządzaniem i przy minimalnym zaangażowaniu dostawców. Chmura to wszystkie serwery, oprogramowanie, światłowód itp., do których można uzyskać dostęp przez Internet.

Dzięki systemowi zarządzania treścią możesz zarządzać treścią na swojej stronie internetowej. Jest to oprogramowanie, które pozwala tworzyć, edytować i aktualizować zawartość i informacje w Twojej witrynie w sposób przyjazny dla użytkownika, bez znajomości CSS, HTML, JS, CSS lub PHP.

Ciasteczka to małe pliki, które są zapisywane i przechowywane na twoim komputerze lub urządzeniu mobilnym podczas odwiedzania różnych stron internetowych. Używane są w celu optymalizacji wydajności, a także do zbierania danych statystycznych, które identyfikują, w jaki sposób użytkownicy korzystają ze stron internetowych.

Systemy CRM to narzędzia informatyczne, które wspierają firmy w budowaniu relacji z klientami i osiąganiu lepszych wyników finansowych. Wspierają funkcje marketingowe, sprzedażowe i obsługi klienta oraz procesy biznesowe.

CSS służy do formatowania układu strony internetowej. Opisuje warstwy strony wizualnej, takie jak kolory, układ lub fonty. Arkusze stylów CSS to nic innego jak zestawy wytycznych, które regulują wygląd danych komponentów.

Wezwanie do działania (zwykle w formie przycisku) ma za zadanie nakłonić odbiorcę do podjęcia określonej akcji. Może to być zachętą do wypełnienia formularza, pobrania aplikacji, zapisania się lub kliknięcia w link. Używanie wezwań do działania na stronach pomaga zoptymalizować współczynnik konwersji.

Debugowanie to sprawdzanie stanu uruchomionej aplikacji. Proces pozwala na systematyczne zmniejszanie ilości błędów w Twojej aplikacji. Deweloperzy używają specjalnych narzędzi zwanych debuggerami, aby zapewnić odpowiednią kontrolę kodu.

DevOps to połączenie słów „rozwój” i „operacje”. Termin ten opisuje metodologię pracy nastawioną na bliską komunikację i wzajemne zaangażowanie pracowników z obu światów. Oszczędza czas i pieniądze związane z wdrażaniem zmian w oprogramowaniu i weryfikacją ich ważności.

Inżynier DevOps to osoba, której praca łączy elementy wytwarzania oprogramowania (kodowanie) oraz utrzymania infrastruktury (administracja). Jego zadaniem jest usprawnienie komunikacji między różnymi zespołami oraz integracja rozwoju, wdrażania, utrzymania i obsługi produktu cyfrowego.

Termin „dokumentacja” używany przez programistów odnosi się do informacji opisujących produkt dla osób, które opracowują, wdrażają i używają produktu. Obejmują one instrukcje, przydatne materiały i opcje pomocy w przypadku pojawienia się komplikacji. Może to być tekst, zdjęcia lub filmy.

Domena internetowa to unikalny adres, który umożliwia znalezienie strony internetowej w Internecie. Odpowiada adresowi IP, który jest trudnym do zapamiętania ciągiem cyfr. W przypadku domeny (np. nazwafirmy.com) użytkownik może łatwo wprowadzić adres w przeglądarce internetowej.

E-commerce obejmuje wszystkie transakcje dokonywane online – sprzedaż produktów i usług. Realizowane są przy pomocy nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Najpopularniejszą formą handlu elektronicznego są sklepy internetowe.

„HTTP 404” lub „Not Found” to kod błędu odpowiedzi HTTP, który pojawia się w oknie przeglądarki, gdy klient może komunikować się z serwerem, ale serwer nie może znaleźć żądanego pliku lub jest skonfigurowany tak, aby nie realizować żądania i wyświetlić informacje.

Extended team (dosłownie: rozszerzony zespół) to wygodny model współpracy z zespołem pracującym nad produktem, który pozwala na korzystanie z zewnętrznych specjalistów, którzy dołączają do projektu, aby wykonać określone zadania z zakresu ich specjalizacji. To gwarancja szybkiego startu, lepszej skalowalności i elastyczności. Współpraca w modelu Extended Team zapewnia również dostęp do najlepszych specjalistów.

Termin FinTech (skrót od Financial Technology) jest używany do określenia sektora nowoczesnych rozwiązań technologicznych związanych z finansami (w tym bankowością, ubezpieczeniami, płatnościami, cyberbezpieczeństwem, finansami osobistymi itp.). Najczęściej dostarczane są do klientów i użytkowników za pośrednictwem Internetu.

Framework można zdefiniować jako “szkielet” do budowy aplikacji lub strony internetowej. Definiuje strukturę aplikacji, określa sposób jej działania oraz dostarcza zestaw komponentów i bibliotek realizujących określone zadania związane z funkcjonalnością.

Frontend to wygląd i zachowanie strony internetowej lub aplikacji - wszystko to, co widzi użytkownik. Składa się na to cały wygląd i możliwości serwisu (m.in. interfejs, menu, grafika, animacje, tekst itp.), które umożliwiają użytkownikowi interakcję.

Full-stack developer posiada umiejętności wymagane do obsługi całej aplikacji lub projektu strony internetowej. Posiada kompetencje w zakresie front-endu, back-endu, konfiguracji serwera i wdrażania kodu.

Git to darmowe i otwarte oprogramowanie do rozproszonej kontroli wersji. Z jego pomocą różni programiści mogą zapisywać zmiany i wymieniać je między lokalnymi repozytoriami i oddziałami. Wspólny dostęp do kodu i możliwość wspólnej pracy kilku osób zwiększa efektywność realizacji projektu.

HTML (HyperText Markup Language) to standardowy język znaczników do tworzenia dokumentów hipertekstowych i opisywania struktury informacji zawartych na stronie internetowej.

HTTP to protokół przesyłania dokumentów hipertekstowych, który umożliwia przesyłanie danych przez Internet. Za jego pomocą klient (przeglądarka) komunikuje się z serwerem, na którym przechowywane są wszystkie pliki serwisu.

Termin „interfejs” jest najczęściej używany do opisania sposobu, w jaki osoba komunikuje się z komputerem lub innym urządzeniem. Interfejs graficzny to sposób, w jaki strona internetowa lub aplikacja prezentuje swoją zawartość oraz sposób, w jaki nawiguje użytkownika po funkcjonalnościach.

Skryptowy język programowania używany do wykonywania złożonych funkcji na stronach internetowych. Skrypty odpowiadają za interaktywność poprzez reagowanie na zdarzenia, sprawdzanie formularzy czy tworzenie elementów nawigacyjnych. Możesz używać JavaScript do tworzenia aplikacji po stronie serwera, aplikacji komputerowych i mobilnych, a także dynamicznych aplikacji internetowych.

Landing page to rodzaj strony internetowej, która w przeciwieństwie do tradycyjnej strony firmowej czy firmowej ma na celu realizację jednego, precyzyjnie określonego celu (sprzedaż ebooka, zapis na webinar, prezentacja nowego produktu). Głównym celem landing page’a jest zachęcenie ludzi do wykonania konkretnego działania.

W świecie IT biblioteka to plik zawierający podprogramy, dane i typy danych, których można używać bezpośrednio z kodu źródłowego programu. Jest to gotowy kod, który programiści mogą wykorzystać w różnych projektach.

Metatagi są ukryte w kodzie strony internetowej. Składają się z informacji takich jak tytuł strony, słowa kluczowe i krótki opis treści. Metatagi nie pojawiają się na samej stronie, ale informują przeglądarki i roboty internetowe, o czym jest strona.

Filozofia projektowania produktów cyfrowych polegająca na tworzeniu mobilnych wersji aplikacji, stron lub produktów jako tych najważniejszych, a następnie dostosowywaniu ich do większych ekranów. Takie podejście wynika z rosnącej popularności konsumowania treści na smartfonach zamiast na ekranach komputerów.

Moodboard to rodzaj prezentacji w formie „kolażu” składającego się z obrazów, stylów wizualnych, kolorów, tekstu i różnych kompozycji. Taka tablica inspiracji pozwala znaleźć wspólny język między klientem a UI Designerem, a także określić, w jakim kierunku wizualnym powinien podążać projekt.

W przypadku aplikacji i stron internetowych MVP to wersja, które oferuje wystarczającą liczbę funkcji, aby produkt mógł być używany przez pierwszych klientów. Na podstawie ich doświadczeń można określić dalszą ścieżkę rozwoju produktu.

Node.js to wieloplatformowe oprogramowanie typu open source, które umożliwia programistom tworzenie wszelkiego rodzaju oprogramowania w JavaScript działającego po stronie serwera. Pozwala na tworzenie aplikacji w ramach jednego języka programowania zamiast polegania na oddzielnych językach po stronie serwera.

Żargonowe określenie programu komputerowego lub funkcji sprzętu, które można uzyskać bez instalacji jakichkolwiek rozszerzeń sprzętu lub oprogramowania. Dla programistów często OOTB odnosi się do wstępnie skonfigurowanych produktów cyfrowych, które oszczędzają czas potrzebny na dostosowanie, instalację i wdrożenie.

Rodzaj oprogramowania, w którym kod źródłowy jest udostępniany na podstawie licencji, która umożliwia użytkownikom jego badanie, zmianę i dystrybucję.

Outsourcing w branży IT pozwala nam zlecić określony zakres czynności firmie zewnętrznej. Zasoby ludzkie są podnajmowane w celu realizacji celów firmy. Taki model współpracy pozwala uniknąć dodatkowych kosztów związanych z rekrutacją specjalistów oraz zapewnia szybki dostęp do określonych kompetencji.

Proof of Concept to wdrożenie pomysłu w celu wykazania jego wykonalności i zademonstrowania jego praktycznego potencjału. To niedrogi i szybki sposób na sprawdzenie, czy planowany projekt może przynieść określone korzyści biznesowe. Gdy weryfikacja koncepcji potwierdzi przesłankę, można opracować prototyp i wykorzystać go do pozyskania finansowania lub zademonstrowania produktu potencjalnym klientom.

Product Owner jest jednym z członków zespołu scrumowego. Odpowiada za codzienne funkcjonowanie produktu i jego dalszy rozwój. Pilnuje całego procesu i wskazuje zespołowi priorytety.

Project Manager to osoba, która zajmuje się strategią, tworzy roadmapę, optymalizuje wskaźniki, bada potrzeby użytkowników. Ściśle współpracuje z zespołem pracującym nad produktem cyfrowym i pozostaje w kontakcie z klientem.

Progresywna aplikacja internetowa uruchamia się tak samo jak zwykła strona internetowa (w przeglądarce), ale oferuje takie same wrażenia (i często funkcjonalność) jak natywna aplikacja mobilna lub komputerowa.

QA obejmuje działania niezbędne do zapewnienia spełnienia wymagań jakościowych końcowego produktu cyfrowego. Specjalista ds. jakości odpowiada za weryfikację, czy aplikacja lub strona internetowa spełnia wszystkie standardy, zapobiegając nieoczekiwanym problemom po wydaniu produktu.

React to otwarta biblioteka języka programowania JavaScript służąca do tworzenia interfejsów użytkownika dla aplikacji. Pozwala na tworzenie złożonych produktów cyfrowych składających się z oddzielnych komponentów. Wyróżnia się wysoką wydajnością, komponentami wielokrotnego użytku, kompatybilnością z różnymi frameworkami, stabilnością, ciągłym rozwojem i możliwością budowania dynamicznych interfejsów.

Sposób na zaprojektowanie uniwersalnych stron internetowych, które będą poprawnie dostosowywać się do rozmiaru okna przeglądarki podczas przeglądania treści na urządzeniach oferujących różne ekrany (smartfony, tablety, monitory, telewizory itp.).

SaaS to model usługi w chmurze, który nie wymaga instalacji na własnym serwerze. Klienci kupują działające rozwiązanie o określonej funkcjonalności, w którym nie muszą zarządzać ani kontrolować infrastruktury chmurowej. SaaS umożliwia dostęp do najnowszych technologii informatycznych bez dużych inwestycji wymagających dużych nakładów na wdrożenie. Usługi SaaS są zwykle dostępne w formie regularnie opłacanego abonamentu.

Skalowalność to zdolność do powiększania przedsięwzięcia zgodnie z możliwościami i potrzebami firmy. Dobrym przykładem skalowalności w IT jest korzystanie z usług Extended Team, kiedy specjaliści, których kompetencje są w danym momencie potrzebne, mogą zostać natychmiast dodani do istniejącego zespołu.

Scrum to jedna z metodologii zwinnych. Opisuje ramy procesów dla zespołów i jest szeroko stosowany w branży IT.

SDK (Software Development Kit) to zestaw narzędzi dla programistów niezbędnych przy tworzeniu aplikacji wykorzystujących określone funkcjonalności.

Optymalizacja pod kątem wyszukiwarek polega na edycji kodu źródłowego strony internetowej w celu dostosowania go do wymagań wyszukiwarek (przede wszystkim Google) oraz wyeliminowaniu błędów technicznych powodujących problemy z prawidłowym funkcjonowaniem i indeksowaniem w wynikach wyszukiwania.

Typ aplikacji, który ma tylko jeden plik HTML. Taka aplikacja nie przeładowuje strony podczas użytkowania.

W Scrumie i innych zwinnych frameworkach używanych podczas tworzenia oprogramowania słowo sprint jest używane do opisania pojedynczej iteracji. Jest to okno czasowe, w ramach którego realizowane są określone zadania i przeprowadzane są wszystkie zdarzenia scrumowe.

Sylius to otwarta platforma e-commerce oparta na frameworku Symfony. Zapewnia bazę technologiczną i zestaw metodyk, które pozwalają programistom na stworzenie sklepu internetowego.

Symfony to framework (platforma programistyczna dla developerów) służący do budowania aplikacji. Opiera się na języku programowania PHP i jest dostępny jako open source. Pozwala na wyprodukowanie wysokiej jakości aplikacji w krótkim czasie i za przystępną kwotę. Główne cechy, które wyróżniają Symfony to: elastyczność, łatwość rozwijania projektów, wsparcie społeczności oraz nowoczesne rozwiązania technologiczne.

Stack technologiczny (zwany także infrastrukturą technologiczną, stosem rozwiązań lub ekosystemem danych) to zestaw technologii służących do tworzenia i uruchamiania pojedynczej aplikacji. Jest to zasadnicza część dzisiejszych, łatwych w utrzymaniu, skalowalnych aplikacji internetowych. Przykład: Stos technologiczny Facebooka składa się z: JavaScript, HTML, CSS, PHP i ReactJS.

TypeScript to język programowania typu open source, który jest semantycznie nadzbiorem języka JavaScript. Oznacza to, że prawie każdy program napisany w JavaScript jest prawidłowym programem TypeScript. Pozwala na pisanie lepszej jakości kodu i eliminuje wiele trudnych do wyśledzenia błędów.

UI to wszystkie elementy aplikacji i stron internetowych, które umożliwiają interakcję między użytkownikiem a systemem.

Zadaniem UI Designera jest stworzenie stylu dla całego interfejsu i wizualizacja procesu, który zaprojektował UX Designer. Projektant UI odpowiada za elementy takie jak projekt, styl, kolory, typografia, przyciski, formularze, ilustracje i obrazy w taki sposób, aby były ze sobą spójne.

UX to termin opisujący ogólne wrażenia użytkownika podczas korzystania ze strony internetowej lub aplikacji.

Projektant UX odpowiada za zaprojektowanie od podstaw doświadczenia użytkownika, zgodnie z profilem użytkownika i funkcjonalnością serwisu lub aplikacji. Zapewnia użyteczność, dostępność i łatwość użytkowania.

Tworzenie stron internetowych polega na budowaniu, tworzeniu i utrzymywaniu stron internetowych. Obejmuje takie aspekty, jak projektowanie, programowanie, zarządzanie bazą danych i publikowanie.

Schemat, szkic lub plan ekranu, który działa jako wizualny przewodnik po ramach witryny internetowej. Składa się z prostych bloków i diagramów, które są później przekształcane w docelowy interfejs użytkownika.

Warsztat to sesja edukacyjna służąca do dzielenia się wiedzą, planowania wspólnych działań i upewnienia się, że klient i zespół produktowy myślą w podobny sposób. Warsztat jest szczególnie ważny, gdy zależy nam na tym, aby wszyscy zaangażowani w projekt dobrze zrozumieli konkretne problemy, oczekiwania, funkcjonalności i rozwiązania technologiczne.