Metodyki rozwoju oprogramowania przeszły długą drogę od początków programowania - parafrazując greckiego filozofa Heraklita z Efezu - "jedyną stałą w dziedzinie rozwoju oprogramowania jest zmiana". Obecnie tworzenie oprogramowania nie polega już tylko na kodowaniu, ale także na projektowaniu, testowaniu, wdrażaniu i utrzymywaniu produktów cyfrowych. Wraz z ewolucją procesu tworzenia oprogramowania, ewoluowały również strategie wykorzystywane do jego tworzenia. Obecnie prym wiodą metodyki zwinne (z ang. agile).
W tym artykule przyjrzymy się nowoczesnym podejściom do tworzenia oprogramowania oraz ich praktycznemu zastosowaniu. Dowiesz się, czym jest scrum, do czego służy tablica kanban, co wspólnego ma wodospad z rozwojem oprogramowania, a także co najlepiej sprawdzi się w Twoim projekcie.
Agile: metodyka zwinna
Agile to popularna metodyka tworzenia oprogramowania, która kładzie nacisk na współpracę, elastyczność i adaptację do zmiennych warunków. Zwinny rozwój opiera się na iteracyjnym i przyrostowym rozwoju, przy czym każda iteracja zamyka się w krótkim cyklu. Takie podejście pozwala programistom szybko reagować na zmiany wymagań, co pomaga zapewnić, że produkt końcowy spełnia potrzeby klienta.
Metodyka zwinna opiera się na czterech kluczowych wartościach:
- Ludzie i interakcje są ponad procesami i narzędziami.
- Działające oprogramowanie jest ważniejsze, niż obszerna dokumentacja.
- Współpraca z klientem jest ceniona bardziej, niż niekończące się negocjacje umów.
- Reagowanie na zmiany jest bardziej istotne, niż sztywne trzymanie się planu.
Rozwój Agile opiera się również na zestawie zasad, takich jak częste dostarczanie działającego oprogramowania, ciągła dbałość o doskonałość techniczną, a także prostota.
Metodologia Agile najlepiej sprawdza się w projektach, w których wymagania mogą ulec zmianie, a klient musi być zaangażowany w cały proces rozwoju. Rozwój Agile jest dobrze dostosowany do projektów o wysokim poziomie niepewności, takich jak projekty obejmujące nowe technologie lub w których wymagania nie są jeszcze w pełni zrozumiałe. Dwa najpopularniejsze przykłady podejścia Agile to Scrum i Kanban.
Czym jest Scrum?
Scrum to framework, który jest często wykorzystywany w firmach zajmujących się wytwarzaniem oprogramowania. Zapewnia zespołom odpowiednią strukturę, która pomaga w efektywnym realizowaniu zadań. Scrum opiera się na serii iteracyjnych i przyrostowych cykli rozwoju, zwanych sprintami. Każdy sprint trwa zazwyczaj od dwóch do czterech tygodni i obejmuje pracę nad zestawem user stories (historyjek użytkownika), które opisują potrzeby lub wymagania użytkownika. Scrum zakłada częsty feedback od klienta, który pozwala szybko poprawiać i udoskonalać oprogramowanie. W poszukiwaniu bardziej szczegółowych informacji, warto odwiedzić The Scrum Guide.
Scrum opiera się na współdziałaniu kilku kluczowych ról, w tym Product Ownera, Scrum Mastera i zespołu deweloperskiego. Product Owner jest odpowiedzialny za definiowanie backlogu produktu i ustalanie priorytetów user stories. Scrum Master odpowiada za kierowanie zespołem i pilnowanie, aby trzymał się on frameworka. Zadaniem zespołu programistów jest zaś dostarczenie kolejnych funkcjonalności produktu, który jest potencjalnie możliwy do wydania przed końcem każdego sprintu.
Gdzie sprawdzi się najlepiej? Scrum szczególnie dobrze nadaje się do projektów o złożonym lub szybko zmieniającym się zakresie. Scrum działa dobrze, gdy istnieje ustalony backlog, a zespół pracuje nad zestawem user stories, które są możliwe do zrealizowania w ciągu kilku tygodni.
Czym jest Kanban?
Metodologia Kanban skupia się wokół koncepcji wizualizacji pracy, limitowaniu prac w toku oraz regulowania jej przepływu. Tablice Kanban są często używane do wizualnego zaprezentowania zakresu pracy, która musi zostać wykonana, a każda karta na tablicy reprezentuje zadanie lub historyjkę użytkownika.
Tablice Kanban mają zazwyczaj kilka kolumn, takich jak "Do zrobienia" (To Do), "W toku" (In Progress) i "Ukończone" (Done). Zadania “przechodzą” przez kolejne kolumny, co pozwala zobaczyć na jakim etapie jest praca i jakie są postępy.
Kto powinien wybrać Kanban? Ten system został stworzony z myślą o projektach o stałym przepływie pracy, w których zadania muszą być wykonywane w odpowiednim czasie. Dobrze sprawdza się tam, gdzie zakres pracy jest dobrze zrozumiały oraz istnieją dobrze zdefiniowane zadania, które należy wykonać. Tablice Kanban są również przydatne do wizualizacji pracy i identyfikacji wąskich gardeł w procesie rozwoju.
Scrum vs Kanban
Fundamenty leżące u podstaw Scruma i Kanban, są w dużej mierze takie same, jednak wykorzystywane praktyki znacznie się od siebie różnią. Scrum skupia się na tym, aby zespoły uczyły się na swoich błędach i doświadczeniach, samodzielnie organizowały sobie pracę, podstawą są sprinty, codziennie odbywają się spotkania scrum, a nad wszystkim czuwają Product Owner i Scrum Master. Natomiast Kanban wykorzystuje wizualizację do uprawnienia projektów, występuje tam ciągły przepływ, a żadne dodatkowe role nie są wymagane. W starciu Kanban vs Scrum nie ma więc zwycięzców, ponieważ każdy model sprawdzi się w odmiennych przypadkach.
DevOps
DevOps nadaje priorytet współpracy między zespołami programistycznymi i operacyjnymi. Współpraca, komunikacja i automatyzacja grają tu główną rolę. Mają one na celu rozbicie silosów między zespołami programistycznymi i operacyjnymi, co pomaga poprawić szybkość i jakość dostarczania oprogramowania.
DevOps opiera się na kilku filarach, takich jak integracja, continuous delivery i Infrastructure as Code. Aby zachować integrację, kod powstały w wyniku wykonania każdego zadania powinien być na bieżąco wrzucany do wspólnego repozytorium, aby każda osoba w zespole miała dostęp do najbardziej aktualnej wersji oprogramowania. Continuous delivery automatyzuje wdrażanie zmian w kodzie do środowiska przejściowego lub produkcyjnego. Infrastruktura jako kod (Infrastructure as Code, IaC) obejmuje zarządzanie infrastrukturą za pomocą kodu, co pomaga poprawić spójność i niezawodność infrastruktury.
Waterfall
Waterfall (zwany też czasem podejściem kaskadowym) to tradycyjna metodologia tworzenia oprogramowania, która jest nadal wykorzystywana w niektórych projektach. Jest to proces sekwencyjny, który obejmuje szereg faz, w tym zbieranie wymagań, projektowanie, rozwój, testowanie i utrzymanie. Waterfall charakteryzuje się liniowym i sekwencyjnym podejściem, w którym każda faza musi być zakończona przed przejściem do kolejnej.
Waterfall najlepiej nadaje się do projektów o dobrze zdefiniowanym stałym zakresie, w których wymagania prawdopodobnie nie zmienią się znacząco, a cykl rozwoju jest długi.
Którą metodykę wybrać?
Nowoczesne metodyki tworzenia oprogramowania zostały zaprojektowane, aby pomóc zespołom tworzyć oprogramowanie w sposób bardziej wydajny i skuteczny. Zwinne metodyki, takie jak Scrum i Kanban, opierają się na iteracyjnym i przyrostowym rozwoju, podczas gdy DevOps koncentruje się na współpracy między zespołami programistycznymi i operacyjnymi. Z drugiej strony, Waterfall to bardziej tradycyjne podejście, które opiera się na bardzo dokładnym i precyzyjnym planowaniu. Wybór metodyki zależy od konkretnych potrzeb i wymagań projektu.
Ważne jest, aby pamiętać, że chociaż metodyki rozwoju oprogramowania zapewniają ramy do zarządzania i kontrolowania procesu rozwoju, nie są magiczną różdżką, która rozwiąże wszystkie problemy. Skuteczne tworzenie oprogramowania powinno opierać się na zespole wykwalifikowanych programistów, skutecznej komunikacji oraz jasnym zrozumieniu potrzeb i wymagań klienta.
Zespół powinien dążyć do przestrzegania wybranej metodyki w jak największym stopniu, ponieważ zostały one zaprojektowane w celu zapewnienia ram do zarządzania i kontrolowania całego procesu realizacji projektu. Odejście od nich może spowodować, że zespół nie osiągnie swoich celów lub dostarczy produkt o niskiej jakości. Nie oznacza to jednak, że nie wolno pozwolić sobie na pewną dozę elastyczności i dostosowywać metodyki do konkretnych potrzeb projektu. Zespół powinien być otwarty na feedback, wykazywać chęć do wprowadzania zmian i stale ulepszać swoje podejście do tworzenia oprogramowania.
Oprócz wyboru metodologii, ważne jest również, aby wybrać odpowiednie narzędzia i technologie dla projektu. Niestety, "przejście na Agile" nie rozwiąże wszystkich problemów. Ogólnie rzecz biorąc, proces tworzenia oprogramowania wciąż ewoluuje, a nowe strategie i technologie pojawiają się cały czas. Będąc na bieżąco z najnowszymi trendami i najlepszymi praktykami, zespoły programistów mogą nadal dostarczać wysokiej jakości oprogramowanie, które spełnia potrzeby ich klientów.
