Praca programisty, choć może wydawać się dobrą ścieżką zawodową dla samotników, jest w istocie zajęciem, które wymaga dużych umiejętności współpracy w zespole. Przyjmowanie i dawanie feedbacku, rozwiązywanie sporów, odczytywanie emocji współpracowników, umiejętność trzymania nerwów na wodzy, gdy niespodziewanie pojawiają się problemy - to wszystko aspekty, które można i warto ćwiczyć, aby nasze życie zawodowe (i nie tylko) było lepsze!
Podobnie jak kod potrzebuje optymalizacji, tak samo nasze umiejętności miękkie wymagają doskonalenia. Przeanalizujemy, jak inteligencja emocjonalna wpływa na nasze kontakty z innymi ludźmi oraz jakie korzyści przynosi jej rozwijanie dla jednostek i zespołów.
Czy inteligencja emocjonalna przekłada się na efektywną współpracę? Przekonajmy się!
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to inteligencja emocjonalna?
Jak wysoko rozwinięta inteligencja emocjonalna pomaga w pracy?
Jakie daje korzyści?
Jak pogłębić inteligencję emocjonalną?
Co składa się na inteligencję emocjonalną?
Inteligencję emocjonalną czasem mylnie kojarzymy tylko i wyłącznie z empatią. W rzeczywistości jest to jedynie składowa. Inteligencja emocjonalna opiera się na czterech głównych filarach: samoświadomości, samoregulacji, świadomości społecznej i zarządzania relacjami/umiejętności społecznych (Goleman, 1995).
Im lepiej rozwinięte są nasze kompetencje w każdym z tych obszarów, tym łatwiej jest nam radzić sobie z różnorodnymi sytuacjami życiowymi i osiągać sukces zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
Samoświadomość
To zdolność do rozpoznawania własnych emocji, zrozumienia dlaczego je odczuwamy i jak mogą one wpłynąć na naszą pracę. Samoświadomość obejmuje nie tylko rozpoznawanie emocji, ale także świadomość swoich mocnych i słabych stron.
Czujesz, że myśli nie dają Ci spokoju? Ciągle jesteś zestresowany? Warto zrobić krok w tył, aby spojrzeć na własne emocje i trafnie je nazwać. Autorefleksja to dobry początek do zwiększania samoświadomości.
Samoregulacja
Oznacza to umiejętność kontrolowania swoich emocji, impulsów i zachowań. Konieczna jest, aby trzymać emocje na wodzy, szczególnie gdy sytuacja staje się trudna. To jak bycie kapitanem własnego statku, prowadząc przez burzliwe morze z godnością i opanowaniem.
Kiedy poczujesz pokusę, aby wyrzucić swoją klawiaturę przez okno, weź głęboki oddech i… pomyśl w jaki sposób możesz się uspokoić i zobaczyć swoją sytuację z innej perspektywy.
Świadomość społeczna
To umiejętność rozumienia emocji i perspektyw innych ludzi oraz wrażliwość na subtelne sygnały społeczne. Wiele firm (w tym także Primotly) pracuje w trybie zdalnym, jednak mimo tego wciąż jesteśmy częścią zespołu i ważne jest, aby zrozumieć myśli i uczucia naszych współpracowników.
Dlatego kiedy wasz kolega wygląda jakby miał wyrwać sobie włosy z głowy, zaproponujcie mu możliwość wysłuchania - na pewno to doceni!
Zarządzanie relacjami (umiejętności społeczne i interakcje społeczne)
Umiejętności społeczne pomagają budować zdrowe i satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Obejmuje to umiejętność rozwiązywania konfliktów, skutecznej komunikacji, współpracy w zespole i budowania zaufania. Prowadzi także do umiejętności wpływania na innych (motywowania, inspirowania, a nawet skutecznego negocjowania) i bycia dobrym liderem.
Dlaczego inteligencja emocjonalna jest istotna w życiu zawodowym?
Często w ogłoszeniach o pracę w liście pożądanych cech kandydata, możemy znaleźć podpunkt “doskonałe zdolności komunikacyjne i interpersonalne”. Czy znajomość konkretnych języków programowania, bibliotek i bycie na bieżąco nie są wystarczające? Rekruterzy zwracają uwagę także na umiejętności miękkie, ponieważ:
Osoby posiadające wysoką inteligencję emocjonalną często wykazują się lepszymi umiejętnościami komunikacyjnymi, empatią i umiejętnością pracy w zespole, co przekłada się na efektywniejszą współpracę i osiąganie lepszych wyników w pracy.
Osoby potrafiące skutecznie zarządzać swoimi emocjami są bardziej elastyczne i otwarte na zmiany, co pozwala im lepiej radzić sobie w dynamicznych projektach.
Empatia i świadomość społeczna ułatwia budowanie pozytywnych relacji biznesowych z klientami, partnerami biznesowymi i współpracownikami. (O’Boyle, 2011)
W rezultacie, rozwinięta inteligencja emocjonalna może być kartą przetargową w rekrutacji na wymarzone stanowisko!
Jak inteligencja emocjonalna pomaga radzić sobie z wyzwaniami zawodowymi?
Przejdźmy teraz do konkretnych korzyści, które możesz odczuć, gdy zaczniesz pracować nad swoją inteligencją emocjonalną. W jakich obszarach może Ci pomóc?
Uczenie się na własnych błędach (i uczenie się na błędach innych osób!)
Osoba posiadająca rozwiniętą inteligencję emocjonalną jest w stanie refleksyjnie spojrzeć na własne doświadczenia i błędy, zamiast popadać w poczucie winy czy defensywne reakcje. Ponadto, obserwowanie błędów innych osób pozwala na wyciągnięcie wniosków i uniknięcie podobnych pułapek.Rozumienie i identyfikowanie własnych potrzeb
Świadomość własnych potrzeb pozwala na skuteczne zarządzanie stresem, zachowanie równowagi emocjonalnej oraz wykazywanie elastyczności w adaptacji do zmieniających się warunków pracy.Czytanie mowy niewerbalnej
Inteligencja emocjonalna pomaga w rozpoznawaniu i interpretowaniu sygnałów niewerbalnych, takich jak gesty, mimika twarzy czy ton głosu. (Mehrabian, 1972) Możesz wiele dowiedzieć się o kliencie czy przełożonym odczytując odpowiednio mowę ciała.Udane i pozytywne interakcje społeczne
Rozwijając inteligencję emocjonalną, możemy wykazywać większą empatię, zrozumienie i szacunek w relacjach międzyludzkich, co sprzyja budowaniu zdrowych i satysfakcjonujących więzi społecznych. Atmosfera w zespole znacząco się polepszy, łatwiej będzie też dawać i otrzymywać feedback. Zespoły o wysokiej inteligencji emocjonalnej osiągają lepsze wyniki i mają wyższą satysfakcję z pracy (Druskat & Wolff, 2001).Skuteczniejsze radzenie sobie ze stresem
Osoba o wysokiej inteligencji emocjonalnej potrafi skuteczniej radzić sobie ze stresem poprzez świadome kontrolowanie swoich emocji i reakcji. Ma zdolność do przystosowywania się do zmieniających się sytuacji, znajdowania rozwiązań problemów oraz utrzymywania równowagi psychicznej nawet w trudnych momentach. Dzięki temu może skutecznie zarządzać stresem.
Jak rozwijać inteligencję emocjonalną?
Podobnie jak mięśnie, które stają się silniejsze dzięki regularnemu treningowi, nasza zdolność do rozpoznawania, rozumienia i zarządzania emocjami również może być wzmacniana poprzez różnorodne ćwiczenia i praktyki. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym profesjonalistą czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z inteligencją emocjonalną, istnieją techniki i strategie, które pomogą ci poszerzyć swoje umiejętności emocjonalne i osiągnąć większą świadomość siebie oraz innych.
Inteligencja emocjonalna w praktyce: ćwiczenia
Wiemy, że inteligencję emocjonalną możemy z powodzeniem rozwijać wzmacniając kompetencje, które pomogą nam w pracy (i nie tylko). W jaki sposób można to robić? Poniżej przedstawiamy ćwiczenia, które pomogą w rozwoju empatii oraz odczytywania i nazywania emocji.
Ćwiczenie 1: Empatia
Ćwiczenia empatii powinny kłaść nacisk na przyjmowanie perspektywy, ponieważ jest to kluczowe dla rozwoju empatii (Batson, 1997). Dwie osoby wcielają się w różne role. Pierwsza z nich (osoba A) opowiada o trudnej sytuacji, w której brała udział np. konflikcie ze współpracownikiem. Druga (osoba B) musi jak najdokładniej opisać, co czuła i przeżywała, każda ze stron - próbując zrozumieć perspektywę każdej z nich. Następnie role się zmieniają: osoba B opowiada o trudnej sytuacji, a osoba A wczuwa się w każdą ze stron.
Po skończonym ćwiczeniu warto porozmawiać nad racjami każdej ze stron konfliktu, a także emocjami, które wzięły się z próbami przejęcia ich perfektywy.
Ćwiczenie 2: Odczytywanie i nazywanie emocji
Do wykonania tego ćwiczenia potrzebujesz kartki papieru lub dowolnego programu, w którym wygodnie będzie Ci robić notatki. Postaraj się zebrać jak najwięcej symptomów i charakterystych związanych z występowaniem konkretnych emocji. Np. radość - uśmiech; wstyd - unikanie spojrzenia, skulone ramiona; strach - pocące się ręce, drżenie ciała itd.
Pomoże Ci to lepiej rozpoznawać emocje na podstawie niewerbalnych sygnałów zarówno u innych, jak i u siebie. Lepsze rozumienie to pierwszy krok na drodze do samokontroli i przejmowaniu sterów, aby sobie pomóc. Zrozumienie sygnałów niewerbalnych jest niezbędne dla inteligencji emocjonalnej (Ekman i Friesen, 1969).
Inteligencja emocjonalna w pracy
Wartość inteligencji emocjonalnej w miejscu pracy nie może być przeceniona. To nie tylko umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami, ale także kluczowa zdolność do skutecznego współdziałania z innymi i osiągania sukcesów zawodowych.
Dzięki temu artykułowi wiesz już, czym jest inteligencja emocjonalna, jakie korzyści niesie ze sobą dla jednostki i zespołu oraz jak możemy ją rozwijać. Pamiętaj, że sama teoria nie wiele zmieni - warto wprowadzić codzienne praktyki, które pomogą nam rozwijać umiejętności miękkie i cieszyć się z korzyści, jakie z nich płyną!
Zatem niech ta wiedza stanie się impulsem do działania, aby codziennie praktykować empatię, lepiej zrozumieć siebie i innych oraz efektywniej zarządzać emocjami. To właśnie poprzez te małe, ale systematyczne kroki będziemy w stanie przełożyć teorię na praktykę i czerpać z tego pełne korzyści w naszym życiu zawodowym i osobistym.
Artykuł powstał na podstawie Primotly Tech Talks - naszej inicjatywy, gdzie podczas regularnych spotkań dzielimy się wiedzą i dbamy o rozwijanie naszych umiejętności (nie tylko technicznych). Zaobserwuj nas w social mediach po więcej wiedzy i ciekawostek!
Źródła i polecane lektury
Barnes, M.L. & Sternberg, R.J. (1989). Social intelligence and decoding of nonverbal cues. Intelligence, 13(3): 263–287.
Batson, C. D., Early, S., & Salvarani, G. (1997). Perspective taking: Imagining how another feels versus imaging how you would feel. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(7), 751-758.
Druskat, V. U., & Wolff, S. B. (2001). Building the emotional intelligence of groups. Harvard Business Review, 79(3), 80-90.
Ekman, P., & Friesen, W. V. (1969). Nonverbal leakage and clues to deception. Psychiatry, 32(1), 88-106.
Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bantam Books.
Mehrabian, A. (1972). Nonverbal communication. Aldine-Atherton.
O'Boyle, E. H., Humphrey, R. H., Pollack, J. M., Hawver, T. H., & Story, P. A. (2011). The relation between emotional intelligence and job performance: A meta-analysis. Journal of Organizational Behavior, 32(5), 788-818.
